2024‘ü geride bırakıyoruz. Bu yıl 234’ü aşkın olay meydana geldi. Kimilerinde liderlere kanser teşhisi kondu, kimilerinde hükümetler devrildi, kimilerinde ise bazı başkanlar geri döndü… Yapay zeka ve tıp gelişti, domuz böbreği insana nakledildi. İşte gün gün 2024 raporu…- akarhaber
Türkiye’nin 2024’ü: Neler yaşandı?
Sevinçler, zaferler, umutlar, kazanımlar… Acılar, ölümler, kayıplar… Verilen sözler, yerine gelmeyen vaatler… Adeta her günü ayrı koşturmacayla geçen 2024’te Türkiye’de neler yaşandı?
23 OCAK – Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), İsveç’in NATO üyeliğini onayladı.
28 OCAK – İstanbul’un Sarıyer ilçesinde bulunan Meryem Ana Doğuş Kilisesi’ne IŞİD tarafından gerçekleştirilen saldırıda bir kişi öldü.
30 OCAK – Türkiye İşçi Partisi (TİP) Hatay Milletvekili Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesine yönelik Yargıtay kararı TBMM Genel Kurulu’nda okundu. Kararın okunmasıyla birlikte Atalay’ın vekilliği resmen düşürülmüş oldu. Bununla birlikte TİP‘in milletvekili sayısı da 3’e düştü.
2 ŞUBAT – Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan görevden alınıp yerine Fatih Karahan atandı.
6 ŞUBAT – DHKP-C tarafından İstanbul Çağlayan Adliyesi’nde düzenlenen saldırı sonucu saldırıyı gerçekleştiren Emrah Yayla ve Pınar Birkoç’un ile Dilfiraz Karataş isimli sivil öldü, 3’ü polis 5 kişi yaralandı.
13 ŞUBAT – Erzincan’ın İliç ilçesindeki bir altın madeninde meydana gelen toprak kayması sonucu 9 işçi toprak altında kaldı.
Yaklaşık 9-10 milyon metreküp toprağın kaydığı belirlenen olayla ilgili yürütülen soruşturma kapsamında, mühendis, yönetici ile idarecilerin de arasında olduğu 13 kişi tutuklandı, maden ocağının çevre izin ve lisans belgesi iptal edildi, toprak altında kalan 9 işçinin cansız bedenlerine aylar sonra ulaşılabildi.
İş cinayetine ilişkin hazırlanan iddianamede, aralarında Anagold Ülke Müdürü Cengiz Yalçın Demirci’nin de olduğu 43 şüpheli için “taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olmak” suçundan 2 yıldan 15’er yıla kadar hapisle cezalandırılması talep edildi.
31 MART – Seçmenler, mart ayının son gününde, yeni yerel yöneticilerini seçmek için sandık başına gitti. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), 14 büyükşehir belediyesini kazanarak, aldığı oylarla birinci parti konumuna yükseldi.
İktidardaki, Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) ise yarışı ikinci sırada tamamladı ve 22 yıllık iktidarında ilk kez seçim yenilgisi aldı. Türkiye genelinde CHP yüzde 37.8, AK Parti yüzde 35.5, Yeniden Refah Partisi yüzde 6.2, DEM Parti yüzde 5.7, MHP yüzde 5, İYİ Parti ise yüzde 3.8 oy aldı. Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Ahmet Yener, katılım oranını yüzde 78 olarak açıkladı.
CHP bu sonuçla, 1980 darbesinden sonra, Genel Başkan Özgür Özel’in “cam tavan” olarak ifade ettiği yüzde 25’lik oy oranını ilk kez aşmış oldu.
2 NİSAN – Beşiktaş Gayrettepe’deki Masquerade Club isimli mekânın tadilatında çıkan yangında 29 işçi yaşamını yitirdi.
Van’da yapılan belediye başkanlığı seçiminde, Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) adayı Abdullah Zeydan’ın zaferi iptal edilerek, AK Parti adayı kazanan ilan edildi.
Van’da ve İstanbul’da kayyım atamasına karşı çok sayıda protesto gösterisi gerçekleştirildi. Halkın tepkisi ve Zeydan’ın itirazı üzerine Yüksek Seçim Kurulu (YSK), Zeydan’ı yeniden kazanan olarak ilan etti.
12 NİSAN – Antalya’da bir teleferik direğinin çökmesi sonucu teleferik kabini kayalıklara düştü; bir kişi hayatını kaybetti, yedi kişi yaralandı. Olay nedeniyle 184 kişi teleferik sisteminde mahsur kaldı. Teleferik kazasıyla ilgili aralarında CHP’li Kepez Belediye Başkanı Mesut Kocagöz’ün de bulunduğu beş kişi tutuklandı. Kocagöz daha sonra tahliye edildi.
25 NİSAN – Çorlu tren kazası 6 yıl sonra dava karara bağlandı. 17 sanığın yargılandığı davada dönemin TCDD Birinci Bölge Müdürü Nihat Aslan’a 15 yıl, TCDD Birinci Bölge Bakım Müdürü Mümin Karasu’ya 17 yıl 6 ay ve Bakım Servis Alanlarından Sorumlu Müdür Yardımcısı Levent Meriçli’ye 9 yıl 2 ay hapis cezası verildi.
26 NİSAN – Bebek ölümlerine neden olan ‘Yenidoğan Çetesi’ hakkında Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatıldı. Soruşturma kapsamında İstanbul ve Tekirdağ’da, kimlikleri belirlenen şüphelileri yakalamak için eş zamanlı operasyon düzenlendi.
Operasyonlarda toplam 47 kişi gözaltına alınırken, 22’si tutuklandı.
27 NİSAN – Meral Akşener’in aday olmadığı İYİ Parti Olağanüstü Kurultayı’nda Müsavat Dervişoğlu genel başkanlığa seçildi.
1 MAYIS – İstanbul’da 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü dolayısıyla Valilik kararıyla Taksim meydanına çıkışlar yasakladı. Sabah erken saatlerden itibaren Taksim Meydanı’na çıkan yollar ve çok geniş bir alan trafiğe kapatıldı.
Bu alanla kesişen metro ve metrobüs istasyonları da erişime kapatıldı. 1 Mayıs’ı kutlamak isteyen konfederasyon, sendikalar, işçi grupları ve siyasi parti temsilcileri Saraçhane’de toplandı.
Saraçhane Bozdoğan Kemeri önünde barikat kuran polis, grupların geçişine izin vermedi. Polisin Taksim’e yürümek isteyenlere saldırısı sonucu 226 kişinin gözaltına alındı. Operasyonlarda gözaltına alınan kişilerden 77’si tutuklandı. Görülen davaların ardından tüm sanıklar tahliye edildi.
2 MAYIS – AK Parti ile CHP arasında sekiz yıl aranın ardından genel başkan düzeyinde buluşma oldu. AK Parti Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile CHP Genel Başkanı Özgür Özel AK Parti Genel Merkezi’nde bir araya geldi.
Kamuoyunda siyasette normalleşme adımları olarak yer alan görüşme sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan bir gün sonra yaptığı açıklamada “siyasette yumuşama dönemine girildiğini” belirterek, muhalefetle diyalog ve iş birliğinin önemine vurgu yaptı.
15 MAYIS – Eski HDP Eş Genel Başkanları Figen Yüksekdağ ve Selahattin Demirtaş’ın da aralarında olduğu 18’i tutuklu 108 ismin yargılandığı Kobanê Davası’nda cezalar açıklandı.
Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nce 16 Mayıs’ta Sincan Cezaevi İnfaz Kurumları Kampüsü’nde görülen duruşmada mahkeme heyeti, Selahattin Demirtaş hakkında toplamda 42 yıl hapis cezası verildi. Figen Yüksekdağ ise toplamda 30 yıl 3 ay hapis cezası aldı. Karara göre Altan Tan, Beyza Üstün, Bircan Yorulmaz, Can Memiş, Aysel Tuğluk ve Sırrı Süreyya Önder beraat etti.
17 MAYIS – Resmî Gazete’de yayımlanan cumhurbaşkanı kararlarıyla, 28 Şubat davasında hüküm giyen komutanların cezaları affedildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Anayasa’nın 104. maddesinin 16. fıkrasındaki yetkisini kullanarak emekli komutanların kalan cezalarını kaldırdı.
Emekli komutanlar, Çevik Bir, Çetin Doğan, Fevzi Türkeri, Cevat Özkaynak, Yıldırım Türker, Erol Özkasnak, Aydan Erol, kararla birlikte cezaevinde tahliye edildi.
10 HAZİRAN – Cumhurbaşkanı Erdoğan CHP Genel Başkanı Özgür Özel’e iade-i ziyarette bulundu. 18 yıl aradan sonra CHP Genel Merkezi’nde gerçekleşen bu buluşma, siyasette yumuşama sürecinin somut bir göstergesi olarak değerlendirildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, “yeni anayasa”nın gerekliliğini dile getirdiği görüşmede, CHP Lideri Özel ise ekonomik sorunlar, kayyım atamaları, Sinan Ateş, Tahir Elçi suikastı davalarına kadar birçok konu başlığına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
1 TEMMUZ – Temmuz ayının ilk günü Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, sağlık sorunları nedeniyle bakanlık görevini bıraktı, yerine Murat Kurum atandı.
30 TEMMUZ – Sokak hayvanları ile ilgili düzenlemeler içeren ve kamuoyunda tepkilere neden olan 17 maddelik “Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı.
2 AĞUSTOS – Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), katalog suçları gerekçe göstererek sosyal medya platformu Instagram’a erişim engeli getirdi.
17 AĞUSTOS – AYM‘nin “Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesi yok hükmündedir” kararı gündemiyle olağanüstü toplanan TBMM‘de kan döküldü.
AK Parti Milletvekili Alpay Özalan’ın TİP Milletvekili Ahmet Şık’a kürsüde yumruklu saldırıda bulundu. Alpay’ın saldırısı sonrası kaşı açılan DEM Partili Gülistan Kılıç Koçyiğit, Meclis hastanesine kaldırıldı.
19 AĞUSTOS – İstanbul’da, “suç işlemek amacıyla örgüt kurma, yönetme”, “suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama” ve “Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanun’a muhalefet” suçlarından hakkında açılan dava kapsamında tahliyesine karar verilen Dilan Polat cezaevinden çıktı
8 EYLÜL – 21 Ağustos’ta Diyarbakır Tavşantepe’de kaybolan 8 yaşındaki Narin Güran ölü olarak Eğertutmaz Deresi yatağında bulundu.
1 EKİM – TBMM, iki aylık tatilin ardından açıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın katıldığı oturum öncesi CHP’li vekillere “Cumhurbaşkanı kürsüye gelirken ayağa kalkılacak ancak alkışlanmayacak” mesajı gönderildi. Bu mesajın ardından CHP’li yedi milletvekili Erdoğan geldiğinde oturmaya devam ederken 50’den fazla milletvekili oturuma katılmadı.
CHP grubu uzun süredir Meclis açılışlarında Erdoğan’ı protesto etmek için ayağa kalkmıyordu. CHP lideri Özel kararı, “Seneye bizim Cumhurbaşkanımıza da yapılmaması açısından önemli bir adım attık” sözleriyle anlattı.
DEM Parti grubu, Erdoğan’ı oturarak karşıladı. TİP’li vekiller ‘Can Atalay’ın tutsaklığı ve iradesinin gaspı’ gerekçesiyle salonda yer almadı.
TBMM’nin yeni yasama yılının açılışında, CHP’nin Meclis’te Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yönelik tutumunda değişikliğe gitmesi kadar gündem yaratan bir gelişme de MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin DEM Parti sıralarına gelerek tokalaşması oldu.
Bahçeli, sık sık “Kapatılsın” dediği DEM Parti’nin eş başkanı Tuncer Bakırhan ve bazı milletvekillerinin elini sıktı.
4 EKİM – İstanbul’da Fatih’te İkbal Uzuner ve Ayşenur Halil adlı 19 yaşındaki iki kadın, Semih Çelik adlı erkek tarafından öldürüldü.
Çelik, önce Eyüpsultan’da kendisinin yaşadığı evde Uzuner’i kısa süre sonra da Fatih’teki Edirnekapı Surları’nda Halil’i katletti.
Cinayetlerden sonra ise kendini öldürdü.
7 EKİM – Tekirdağ’da cinsel istismara uğraması ve darp edilmesi sonucu yoğun bakıma kaldırılan 2 yaşındaki Sıla Bebek hastanede hayatını kaybetti.
22 EKİM – MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli PKK lideri Abdullah Öcalan’a, örgütü lağvetmesi koşuluyla, “Umut hakkı için başvurması ve TBMM’de DEM Parti Grup Toplantısı’nda konuşması” için çağrı yaptı.
23 EKİM – Ankara’da Türk Havacılık ve Uzay Sanayi’ne (TUSAŞ) yapılan saldırıda beş kişi yaşamını yitirdi. PKK saldırıyı üstlendi. PKK’ye bağlı Halk Savunma Merkezi (HPG) TUSAŞ’ın “ürettiği silahlar” nedeniyle hedef alındığını söyledi.
30 EKİM – İstanbul Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer, hakkında başlatılan soruşturma kapsamında ‘PKK/KCK terör örgütüne üye olmak’ suçlamasıyla gözaltına alındı. Birgün sonra Esenyurt Belediyesi’ne kayyım atandı.
4 KASIM – DEM Parti yönetimindeki Mardin, Batman ve Halfeti belediyelerine kayyım atandı.
11 KASIM – Yasa dışı bahis soruşturması kapsamında Serdar Ortaç ve Mehmet Ali Erbil’in de aralarında olduğu 16 kişi gözaltına altındı. Ortaç ve Erbil için ev hapsi kararı verilirken 12 şüpheli tutuklandı.
18 KASIM – Demokrat Parti İstanbul Milletvekili Cemal Enginyurt ve İzmir Milletvekili Salih Uzun partilerinden istifa etti.
20 KASIM – Nasuh Mahruki, sosyal medya paylaşımlarından dolayı tutuklandı.
22 KASIM – DEM Parti yönetimindeki Dersim ve CHP yönetimindeki Ovacık belediyelerine kayyum atandı.
29 KASIM – DEM Parti yönetimindeki Van Bahçesaray belediyesine kayyum atandı.
24 ARALIK: Balıkesir’in Karesi ilçesindeki ZSR şirketinin patlayıcı fabrikasında meydana gelen patlamada 11 kişi hayatını kaybetti.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, soruşturma kapsamında 10 kişinin gözaltına alındığını açıkladı.
11 işçinin hayatını kaybettiği ZSR Patlayıcı Sanayi AŞ’ye yıllar boyu milyonlarca liralık devlet desteği verildiği ortaya çıktı.
25 ARALIK – Adıyaman’da, 6 Şubat 2023’teki depremlerde yıkılan ve aralarında KKTC’li sporcuların da olduğu 72 kişinin hayatını kaybettiği Grand İsias Hotel’e ilişkin davada, 6 sanığa 8 yıl 4 aydan, 18 yıl 5 ay 7 güne kadar değişen oranlarda hapis cezası verildi.
28 ARALIK – DEM Partili Sırrı Süreyya Önder ve Pervin Buldan, Abdullah Öcalan’la görüşmek üzere İmralı Adası’na gitti.
31 ARALIK – Basına yansıyan verilerden hazırlanan Anıt Sayaç’a göre 2024 yılında 425 kadın erkekler tarafından öldürüldü.
******
2024, dünya nüfusunun yaklaşık yarısının sandık başına gittiği, başkanların değiştiği, doğal felaketlerin meydana geldiği, yapay zeka teknolojisinin değiştiği, suikast saldırılarının ve çeşit çeşit 234 olayın yaşandığı bir yıl oldu.
OCAK – ŞUBAT – MART
Yılın ilk üç ayında Japonya’da deprem oldu, 241 kişi hayatını kaybetti; Güney Kore’deki ana muhalefet partisi lideri Lee Jae Myung bıçaklandı; Danimarka kraliçesi görevden çekildi; Türkiye ilk astronotu Alper Gezeravcı’yı uzaya gönderdi; İngiltere Kralı 3. Charles ve Kate Middleton’a kanser teşhisi kondu; Rus muhalif Navalny öldü; Moskova’da “Crocus City Hall”a saldırı düzenlendi.
NİSAN – MAYIS – HAZİRAN
Yılın ikinci üç ayı olan nisan, mayıs ve haziran aylarında İsrail Eurovision’da protesto edildi; bir insana domuz böbreği nakledildi; CNN Türk ve Hürriyet ABD Temsilcisi Yunus Paksoy, FETÖ’cülerin saldırısına uğradı; Oğuz Murat Aci’nin ölümüne neden olan Timur Cihantimur ve annesi Eylem Tok yakalandı; – WikiLeaks kurucusu Julian Assange, “casusluk yasasını ihlal ettiği” suçlamasını kabul etti ve Avustralya’ya döndü.
TEMMUZ – AĞUSTOS – EYLÜL
Yaz ayları sıcak geçti, Avrupa ülkelerin aşırı sağ sükse yaptı. Trump, silahlı saldırıya uğradı; Paris 2024 Olimpiyatları’nın açılışı dikkat çekti; Hamas lideri İsmail Heniyye öldürüldü; İsrail askerlerinin işgal altındaki Batı Şeria’daki saldırısında Amerikalı Türk aktivist Ayşenur Ezgi Eygi hayatını kaybetti.
EKİM – KASIM – ARALIK
Yılın son üç ayında Trump, başkanlık seçimlerini kazandı; Güney Kore’de sıkıyönetim ilan edildi; FETÖ lideri öldü; Suriye’de 61 yıllık BAAS rejimi sona erdi ve Esad Suriye’den kaçtı; Hamas lideri Yahya Sinvar öldürüldü; PKK, TRT Haber ekibine saldırdı.
2024 yılı, Türkiye’nin gündemini şekillendiren birçok önemli olay ve gelişmeyle hafızalarda yer etti. Ekonomik dalgalanmalar, doğal afetler, yerel seçimler, uluslararası ilişkiler ve spor başarıları gibi farklı alanlarda yaşanan bu olaylar, toplumun geniş kesimlerini etkiledi. Türkiye, bir yandan zorluklarla mücadele ederken diğer yandan umut verici başarılarla da öne çıktı. İşte 2024 yılında Türkiye’de öne çıkan önemli gelişmeler:
Ekonomik Gelişmeler
2024 yılı Türkiye ekonomisi açısından inişli çıkışlı bir süreçle geçti. Döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve yüksek enflasyon oranları halkın günlük yaşamını etkiledi. Türkiye ekonomisi, yıl boyunca uluslararası ticaret ve enerji sektöründe önemli hamleler yaptı. Özellikle, Birleşik Arap Emirlikleri ile yapılan enerji ve doğal kaynak anlaşmaları dikkat çekti. Türkiye’nin enerji politikaları ve bu anlaşmalar, ekonomik kalkınma hedefleri doğrultusunda olumlu bir adım olarak görülürken, uzun vadeli etkileri konusunda tartışmalar sürdü.
Buna ek olarak, Türkiye’nin ihracat ve ithalat dengesi uluslararası piyasalarda rekabet gücünü artırmak için yeni stratejilere yöneldi. Ekonomik kriz yönetimi, sosyal yardımlar ve istihdam artışı hedefleri de ekonomik gündemdeki ana başlıklar arasında yer aldı.
Doğal Afetler ve Yeniden Yapılanma Süreci
2024 yılında yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremler, Türkiye’nin tarihindeki en büyük afetlerden biri oldu. Bu felaket, deprem bölgelerinde yeniden yapılanma çalışmaları ve geniş çaplı insani yardımları beraberinde getirdi. Kahramanmaraş depremi, binlerce insanın hayatını kaybetmesine ve yüzbinlerce kişinin evsiz kalmasına yol açtı. Bu süreçte, afet yönetimi, acil yardım koordinasyonu ve deprem sonrası iyileşme projeleri ulusal gündemin en önemli konuları arasında yer aldı.
Depremler, aynı zamanda Türkiye’de doğal afetlere hazırlık konusundaki eksiklikleri de gün yüzüne çıkardı. Afet riskini azaltmaya yönelik yasalar ve uygulamalar gündeme gelirken, iklim değişikliği ve etkileri de toplumsal farkındalığın artmasına neden oldu.
Siyasi ve Toplumsal Hareketlilik
2024 Türkiye yerel seçimleri, siyasi arenada yılın en dikkat çekici gelişmelerinden biri oldu. İstanbul seçimleri ve Ankara seçim sonuçları, yerel yönetimlerdeki dengeleri değiştirirken, siyasi tartışmaları da beraberinde getirdi. Türkiye’de yerel yönetimlerin güçlendirilmesi ve seçim sonrası projeler, yeni dönem için önemli ipuçları sundu.
Dış politikada ise, Türkiye’nin Filistin ve İsrail arasındaki çatışmalardaki rolü ön plana çıktı. Türkiye’nin dış politikası, bu süreçte hem bölgede barış girişimlerini destekledi hem de uluslararası arenada dikkat çekti. Ayrıca, Türkiye’nin Rusya-Ukrayna savaşı ve Avrupa Birliği ile ilişkilerindeki tutumu da tartışılan konular arasında yer aldı.
Spor Başarıları
2024 yılı, Türk sporunun uluslararası alandaki başarısıyla da hatırlanacak bir yıl oldu. A Milli Kadın Voleybol Takımı, Avrupa Şampiyonası ve dünya çapındaki diğer turnuvalarda kazandığı zaferlerle Türk halkını gururlandırdı. Türk voleybolunun yükselişi, sporun daha geniş kitlelerce benimsenmesine katkı sağladı.
Bunun yanında, Türkiye’de düzenlenen ulusal spor organizasyonları ve genç sporcuların uluslararası alandaki başarıları, spor kültürünün gelişmesine katkıda bulundu. Türkiye spor başarıları, sadece spor camiasında değil, ülke genelinde geniş bir yankı uyandırdı.
Toplumsal Sorunlar ve Çözümler
2024 yılında ekonomik sıkıntılar, doğal afetler ve toplumsal eşitsizlik gibi konular ön plandaydı. Kadın hakları, eğitimde fırsat eşitliği ve istihdam artırıcı projeler, hem hükümetin hem de sivil toplum kuruluşlarının ana gündem maddelerinden biri oldu. Deprem sonrasında barınma sorunları, afet bölgelerindeki toplumsal dayanışma projeleri ile çözülmeye çalışıldı.
2024 yılı Türkiye için zorluklarla dolu ancak aynı zamanda geleceğe dair umut veren bir yıl oldu. Türkiye ekonomisi, Kahramanmaraş depremi, yerel seçimler, Türkiye’nin dış politikası ve Türk spor başarıları, bu yılın öne çıkan başlıkları olarak tarihe geçti. Bu olaylar, Türkiye’nin toplumsal ve ekonomik yapısını derinden etkilerken, gelecekte atılacak adımlara da ışık tuttu.
