İYİ Parti Kadın Aile ve Sosyal Hizmetlerden Sorumlu Kocaeli İl Başkan Yardımcısı Ebru Kömeçoğlu, 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, çocuk işçiliğinin giderek derinleşen ve çok boyutlu bir toplumsal sorun olduğunu vurguladı.- akarhaber
İYİ Parti Kocaeli’den Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü’nde Ebru Kömeçoğlu, “Çocuk İşçi olmaz, ayrıca zaten Çocuk, işçi olmaz” dedi.
Çocukların yoksulluk, göç, işsizlik, eğitime erişimdeki kısıtlılık, yetersiz yasal düzenlemeler ve denetimsizlik nedeniyle ağır koşullar altında çalışmak zorunda kaldığını belirten Kömeçoğlu, bu durumun çocukların en temel hakları olan eğitim, sağlık, oyun ve beslenme gibi haklardan mahrum kalmalarına neden olduğunu söyledi.
Çocuk işçiliği verilerinde dramatik artış
Kömeçoğlu’nun paylaştığı verilere göre, 2020 yılında %16,2 olan 15-17 yaş arası çocukların iş gücüne katılım oranı, 2024 itibarıyla %24,9’a yükselmiş durumda. Ayrıca, Milli Eğitim Bakanlığı’nın Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM) kapsamındaki çocuklar da eklendiğinde, Türkiye’deki çocuk işçi sayısının 1 milyon 474 bine ulaştığına dikkat çekti.
Çocukların eğitimin dışına çıkmaya başladığına da dikkat çeken Kömeçoğlu, 2023-2024 eğitim-öğretim döneminde okullaşma oranlarının ilkokulda (1-4. sınıf) %95, ortaokulda (5-8. sınıf) %91,5, ancak ortaöğretimde (9-12. sınıf) %88’e düştüğünü ifade etti. Bu düşüşün çocukların erken yaşta çalışma hayatına katılmak zorunda kalmalarının bir sonucu olduğuna vurgu yaptı.
11 yılda 742 çocuk iş cinayetinde yaşamını yitirdi
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin hazırladığı Çocuk İş Cinayetleri Raporu’na göre, 2013-2024 yılları arasında hayatını kaybeden çocuk işçi sayısı 742. Bu ölümlerin 256’sı 0-14 yaş, 486’sı ise 15-17 yaş grubunda gerçekleşti. Yalnızca 2025 yılının ilk 4 ayında ise 23 çocuk iş cinayetinde yaşamını yitirdi.
Bu ölümlerin %54’ü tarım/orman, %12’si inşaat/yol, %7’si ise metal işkolunda meydana geldi. Tarım sektörünün, özellikle 5-14 yaş grubu çocukların en yoğun çalıştırıldığı alan olması nedeniyle dikkatle ele alınması gerektiğini belirten Kömeçoğlu, soframıza gelen yiyeceklerden giydiğimiz kıyafetlere kadar birçok alanda çocuk emeğinin bulunduğunu söyledi.
MESEM sistemi tartışmalı
2023-2024 Milli Eğitim Bakanlığı istatistiklerine göre, MESEM programlarında yer alan öğrenci sayısı 385.956. Kömeçoğlu, bu sistemin uygulanış biçimiyle çocuk işçiliğini meşrulaştıran bir yapıya dönüştüğünü ve derinleşen yoksulluk nedeniyle çocukların aile bütçesine katkı sağlamak zorunda bırakıldığını ifade etti.
MESEM’lerin amacı olan mesleki eğitimin niteliğinin artırılması gerektiğini belirten Kömeçoğlu, çocukların bu sistemden zarar görmemesi için şu önerilerde bulundu:
* Meslek liseleri güçlendirilmeli, kamu kaynakları gerçek mesleki eğitim için kullanılmalıdır.
* Staj alanları, çocukların fiziksel, ruhsal ve mesleki gelişimlerine uygun olmalıdır.
* Çalışma koşulları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı müfettişlerince denetlenmelidir.
* Staj yapılacak işyerleri, belirli kriterlere göre seçilmeli ve uygun olmayan yerler staj merkezi yapılmamalıdır.
* Kurallara uymayan işletmelere etkin yaptırımlar uygulanmalıdır.
* Usta öğreticilik belgesi alma koşulları zorlaştırılmalı, çocukların üstün yararı gözetilerek ek önlemler alınmalıdır.
“Çocuklar bireydir, korunmalıdır”
Açıklamasının sonunda Kömeçoğlu, “Her çocuk kaç yaşında olursa olsun bireydir. Çocukluk dönemi birey olma yolunda karşılaşılan fırsatlar dönemidir. Devletin ve toplumun görevi, çocuğun birey olma sürecinde karşılaşabileceği tüm engelleri ortadan kaldırmak ve bu yoldaki fırsatları en iyi şekilde değerlendirerek kendilerini gerçekleştirebilmeleri için çocuklara imkan tanımaktır” ifadelerine yer verdi.
