Çocuklara el yıkama alışkanlığı kazandırılmalı
Çocuklara el yıkama alışkanlığı kazandırılmalı. Yapılan araştırmalar; çocuk ölümlerinin yüzde 18’inin ishal kaynaklı olduğunu gösteriyor. İshale karşı çocuklara ellerini sık sık sabunla yıkama alışkanlığı kazandırılmalı. sebze ve meyveler de çok iyi yıkanmalı. Çocuklara el yıkama alışkanlığı kazandırılmalı.
Çocuklara el yıkama alışkanlığı kazandırılmalı
Yaz aylarında çocukları bekleyen birçok tehlike var. Bunlardan biri de besin zehirlenmeleri ve ishal vakaları. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. İsmail Gönen, yaz aylarında çocuklarda görülen besin zehirlenmelerinin sebeplerini anlattı.
-İshal, 24 saatte üçten fazla sulu dışkılama veya anne sütü alan bebeklerde her zamankinden daha sık ve sulu dışkılama anlamına gelir. İshaller, mide-bağırsak sisteminin en sık bakteriler, virüsler veya parazitik patojenler ile enfekte olmasıdır. Bu enfeksiyonların büyük bir kısmı besinler yoluyla alınmaktadır.
-Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre; 5 yaş altındaki çocuklarda yılda 2.5 milyar ishal epizotu yaşanmaktadır. Global olarak yılda 1.5 milyon çocuk ishal nedeniyle hayatını kaybediyor. Çocuklardaki ölümlerin yüzde 18’i ishalden kaynaklanıyor.
ANNE SÜTÜ VERİN
Yazın ortaya çıkan ishallerin önemli bir bölümü, turist ishali diye tanımlanan, ziyaretçilerin seyahat ettiği bölgeye ve sezona göre değişen bağırsak patojenleri nedeniyle ortaya çıkar.
-Dünyadaki çocuk ölümlerinin yüzde 88’i güvenli olmayan su, yetersiz temizlik ve kötü hijyene bağlı. Gelişmiş ülkelerde ishal sıklığının azalmasının en önemli nedeni; temiz suya ulaşım, temizlik ve hijyen standartlarının iyileştirilmesi.
-Her şeyden önce sabun ile el yıkama, ishallerin önlenmesinde en etkili korunma yöntemlerinin başında gelir.
-İlk altı ayda sadece anne sütüyle beslenme, anneden geçen koruyucu antikorlar ve enfeksiyon bulaşmış besinlerle karşılaşma ihtimalinin azlığı bebekleri ishale karşı korur. Bu yüzden yaz aylarında anne sütü dışında su ya da diğer sıvıların verilmesine gerek yoktur.
AÇIK SU İÇMEYİN
-Çok fazla sayıda ve miktarda dışkılama, su içmeme, gözyaşı olmaması, gözlerin içe çökük olması, cildin kuru ve buruşuk olması, tükürüğün azalması gibi su kaybı belirtileri varsa hemen doktora gidilmeli. Tekrarlayan kusmalar, dışkıda kanın görülmesi, ateşin yükselmesi, idrarın belirgin azalması durumunda da mutlaka en yakın sağlık kuruluşlarından yardım alınmalı.
-İshal, yılın her mevsimi olabilir ancak yiyeceklerin daha çabuk bozulması, tatil yerlerinde hijyenik kuralların tam uygulanamaması; ve beslenme alışkanlıklarının değişmesi nedeniyle yazın daha sık görülür.
-En çok dondurma, pasta gibi süt ürünleriyle yapılan kremalı yiyecekler, taze olmayan balık, dışarıda bırakılmış ve iyi pişmemiş etler, tavuk ve pilavdan zehirlenenleri özellikle yaz aylarında çok sık görüyoruz.
-İshale karşı yiyecekler öncelikle iyice yıkanmalı, mümkünse pişirilmeli. Açık su tüketilmemeli; şişelenmiş sular içilmeli ya da kaynatılıp soğutulmuş su tüketilmelidir. Restoranlarda yenen çiğ veya az pişmiş deniz ürünleri büyük bir risk oluşturur. Ayrıca yüzme havuzları da ishale sebep olma bakımından önemli risk taşıyor.
-Özellikle yaz aylarında alışverişe giderken arabanızın bagajına soğutucu koymayı ihmal etmeyin.
-Balık kolay bozulabilmesi nedeniyle, uygun koşullarda muhafaza edilmeli. Muhafaza amacıyla çoğunlukla soğukta tutma ve/veya dondurma yöntemleri kullanılıyor. Soğuk uygulamada genellikle buz tercih ediliyor ancak bu şekilde bile birkaç gün muhafaza edilebiliyor. Buzdolabı sıcaklığında da yine balıketinin özellikleri, ambalajlı olup olmaması gibi faktörlere göre 3-5 günlük saklama süresi olduğu belirtiliyor.
-Derin dondurucuya konulmuş bazı gıda maddelerini çözdürürken bazı noktalara dikkat etmek gerekiyor. Dondurulmuş gıdaları çabuk çözülmesi için sıcak bir yere koymayın. Çok soğuk ortamdan, birdenbire çok sıcak ortama konan yiyecekler, bakterilerin kolay üreyebileceği ortam haline gelebilir. Bu nedenle, dondurulmuş yiyecekleri çözmek için buzdolabının alt rafında bekletin.
A VİTAMİNİ VE ÇİNKO EKSİKLİĞİ İSHAL SEBEBİ
-Bilimsel çalışmalara göre; 6 aydan sonra ek gıdalara geçişteki sorunlar nedeniyle ortaya çıkan yetersiz beslenme, ishal riskini 4.6 kat artırıyor. Bunun en önemli sebebi vitamin ve mineral eksiklikleridir; A vitamini ve çinko eksikliği, ishali yüzde 21 oranında artırıyor.
BUNLARA DİKKAT EDİN!
-Dışarıda yiyecek bulundurmamaya çalışın.
-Hijyen koşullarından emin olmadığınız yerlerde yemeyin.
-El hijyenine dikkat edin, çocuklarınızın da ellerini sabunla sık sık yıkamasını sağlayın.
-Pişmiş yiyecekleri tekrar tekrar ısıtmayın.
-Meyve ve sebzeleri bol suyla yıkayın.
-Etleri iyice pişirin.
-Alışveriş sırasında ürünlerin üretim ve son kullanma tarihine dikkat edin. Özellikle süt ve süt ürünlerinde daha dikkatli davranın; saklama koşullarına bakın.
-Tifo ve rota virüsüne karşı aşı geliştirilmiştir. Tifonun yaygın olduğu bölgelere seyahat edenler mutlaka aşı yaptırmalı. Dünya Sağlık Örgütü, rotavirüs aşısının ise tüm sağlıklı bebeklere yapılmasını öneriyor.
