Deva Partisinden “İnsan Hakları Eylem Planı” Takip Raporu

Deva Partisinden “İnsan Hakları Eylem Planı” Takip Raporu … Raporda, “6 ay içerisinde gerçekleştirilmesi gereken 84 başlıktan yalnızca 20 başlığın gereği yerine getirilmiştir” denildi. detaylar haberimizde…

Deva Partisinden “İnsan Hakları Eylem Planı” Takip Raporu

7 Eylül 2021
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2 Mart 2021 tarihinde açıkladığı ve 29 Nisan 2021 tarihinde Adalet Bakanlığının internet sitesinde yayınlanan İnsan Hakları Eylem Planı (İHEP) uyarınca 5 Eylül 2021 tarihine kadar hayata geçirilen faaliyet aşağıda belirtilmiştir.

Bununla birlikte İHEP’in daha kolay takip edilebilmesi için yapılan “https://insanhaklarieylemplani.adalet.gov.tr/” internet sitesi de işlevini halen yerine getirememektedir.

İHEP İzleme Takip Sistemi ise kamuoyuna açık değildir

Ayrıca İnsan Hakları Eylem Planında yer alan birçok faaliyetin nasıl gerçekleştirileceği konusunda kamuoyu aydınlatılmamıştır.

GENEL DEĞERLENDİRME

Cumhurbaşkanı’nın 2 Mart 2021 tarihindeki açıklamasının üzerinden 6 ayı aşkın bir zaman geçmiştir. Bu süreçte İHEP’te 1 ay, 3 ay ve 6 ay hedef süre verilen değişikliklerin gerçekleştirilmesi gerekmekteydi. Ancak ne yazık ki bu hedef süreler içerisinde gerçekleştirilmesi gereken düzenleme ve uygulamaların çok azı gerçekleştirilmiştir.
1 ay içerisinde gerçekleştirilmesi gereken;
– E-devlet üzerinden adli yardım başvurusu imkanı
– Hükümlü ve tutukluların ziyaretçi listesini değiştirme hakkı
– Engelli hükümlü ve tutukluların refakatçi eşliğinde açık görüş hakkı
– Ceza infaz kurumlarında anneleriyle birlikte bulunan 0-6 yaş grubu çocukların yakınlarına teslimi veya yakınlarından annelerine tesliminin açık görüş olarak gerçekleştirilmesi
– Kapalı ceza infaz kurumunda barındırılan çocukların ziyaretçileri ile tüm görüşmelerinin açık görüş şeklinde yapılması
– Çocuk hükümlü ve tutuklulara aile bireylerinin katılımıyla aile görüşmesi yapması imkanı
6 vaatten hiçbirisi gerçekleştirilmemiştir.

3 ay içerisinde gerçekleştirilmesi gereken 40 başlıktan yalnızca 16 başlık gerçekleştirilmiştir. 3 aylık hedefte, yargının hızlandırılması, hak arama hürriyetinin uygulamada kullanımının kolaylaştırılması, bilirkişilik mesleğinin niteliğinin ve işlevselliğinin artırılması, hükümlü ve tutukluların avukata erişim ve görüş imkanlarının geliştirilmesi, hükümlülerin cezalarının aile bağlarını sürdürebilecekleri ölçüde yakın ceza infaz evlerinde çekebilmelerinin sağlanması, tutukluluğun bir cezalandırma uygulaması olmaktan çıkarılması için önlemler alınması, hukuk fakültesi eğitim seviyesinin yükseltilmesi, hakim ve savcıların terfilerinin objektif kriterlere bağlanması gibi vaatlerde bulunulmuş ancak henüz 7 Eylül tarihi itibariyle terfilere esas olacak kriterlere dair ilke kararı alınmıştır. Ancak terfi ve atamalarda objektif kriterlerin bağlayıcı olması için yasal düzenleme yapılmamıştır.

Sulh ceza hakimliklerinin görev alanına bırakılan idari yaptırım kararlarından doğan uyuşmazlıklarda ihtisaslaşma gerçekleştirilmemiştir.

6 ay içerisinde gerçekleştirilmesi gereken 84 başlıktan yalnızca 20 başlığın gereği yerine getirilmiştir. Görev alanı insan hakları olan TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, Kamu Denetçiliği Kurumu, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu ile Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İzleme Kurulları görev alanlarında vaat edildiği gibi hızlı ve etkin çalışmamaktadır. Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İzleme Kurulları’nın etkinliğini artırması amacıyla gerçekleştirileceği ifade edilen yapısının gözden geçirilmesi, bu kurullara adliye, nakil aracı ve hastane gibi kurum dışındaki tutulma yerleri ve koşullarını inceleme yetkisi verilmesi vaatleri yerine getirilmemiştir.

Hakim ve savcıların teminatları ve özlük haklarına ilişkin hiçbir iyileştirme yapılmamıştır. Tayinlere esas bölge, coğrafi teminat, talebi olmadan veya hakkında disiplin soruşturması olmadan istinaf mahkemesi hakimlerinin ilk derece mahkemelerine atanamamasına ilişkin yasal düzenleme yapılmamıştır. Hakim ve savcıların haklarındaki disiplin soruşturmaları için usuli güvenceler artırılmamıştır.

Yargılamanın makul sürede görülme hakkı bakımından atılması gereken adımlar atılmamıştır. İstinaf mahkemeleri arasındaki içtihat farklılıklarının nasıl giderileceğine dair yasal bir düzenleme yapılmamıştır. İstinaf ceza dairelerine, kararların açıkça gerekçesiz olması ve savunma hakkının kısıtlanması halleri bakımından da bozma yetkisi tanınması için yasal düzenleme yapılmamıştır. Yargılamada hedef süre uygulamasının istinaf mahkemeleri ile Adli Tıp Kurumu’nu da kapsayacak şekilde genişletilmesi için düzenleme yapılmamıştır.

Avukatlık mesleğine ilişkin hedeflerin hiçbirisi gerçekleştirilmemiştir. Avukatların ‘aslı gibidir’ şeklindeki tasdikleri halen adli ve idari merciler tarafından işlemlere esas alınmamaktadır. Zorunlu müdafii ve vekillik hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin usul ve esaslarda değişiklikler yapılmamış, avukatların mâli hakları iyileştirilmemiş, adil yargılanma hakkını geliştirecek iyileştirmeler gerçekleştirilmemiştir.

Kanun ve Cumhurbaşkanlığı kararnamesi dışındaki ikincil mevzuat düzenlemelerinin şeffaf ve katılımcı bir anlayışlar hazırlanması için ‘Mevzuat hazırlama usul ve esasları hakkındaki yönetmelik’te değişiklikler gerçekleştirilmemiştir.

Mahkemelerin daha fazla ihtisaslaştırılacağına dair hedefler gerçekleştirilmemiştir. Finans, sendika, imar, kamulaştırma, vergi, bilişim suçlarına dair ihtisas mahkemeleri kurulmamıştır. Hakimlerin farklı görev alanlarındaki mahkemelere atanması devam ettirilmektedir. İllerde ihtisas mahkemeleri yaygınlaştırılmamaktadır.

Cinsel saldırı mağduru kadınlar için hastanelerde özel merkezler/kadın destek birimleri yaygınlaştırılmamaktadır.

Hak arama hürriyetinin kullanılabilirliğini artırmak amacıyla birçok konuda hazırlanacağı söylenen şablon başvuru formları hazırlanmamış ve ulaşılabilir şekilde vatandaşlarla paylaşılmamıştır.

Sonuç olarak İHEP’te 1 aylık hedefte yer alan 6 hedefin hiçbirisi gerçekleştirilmemiş, 3 aylık 40 hedeften 16’sı, 6 aylık hedefteki 84 hedeften 20’si gerçekleştirilmiştir. Toplamda 130 hedeften yalnızca 36 tanesi gerçekleştirilmiştir.

İnsan hakları eylem planına ilişkin hedefler gerçekleştirilmediği gibi İHEP ile ilgili açılan web sitesi inaktif bir durumda tutulmakta, izleme takip sayfası ise kamuoyuna kapalı tutulmaktadır. Adeta böyle bir eylem planı yapıldığı kamuoyuna unutturulmak istenmektedir.

1 Ay İçerisinde Gerçekleştirilmesi gereken Faaliyetler
Maddi durumu elverişli olmayan kişilerin, adli yardıma başvuru usulünün kolaylaştırılması amacıyla standart başvuru formları oluşturulacak, ayrıca e- Devlet üzerinden başvuru imkânı getirilecektir. Açıklama: 20 Ağustos 2021 tarihinde her ne kadar e- Devlet üzerinden adli yardım başvuru imkanı getirildiği belirtilmiş ise de E-Devlet ve UYAP Vatandaş portal üzerinden yapılan incelemelerde Adli yardım Başvuru sekmesine rastlanılmamıştır. Bununla birlikte UYAP Vatandaş Portalı’na mahkemelerde başvurularda kullanılacak şablon adli yardım talepli dilekçe formu eklenmiştir.	X
Hükümlü ve tutukluların, kendilerini ziyaret edeceğini bildirdiği listede yer alan kişileri değiştirebilmesine imkân tanınacaktır. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır	X
Hükümlü ve tutuklular ile ziyaretçilerinin sağlık kurulu raporu ile tespit edilen engellilik halleri dikkate alınarak, ziyaretlerin bir refakatçi eşliğinde ya da açık görüş şeklinde yapabilmelerine imkân sağlanacaktır. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır	X
Ceza infaz kurumlarında anneleriyle birlikte bulunan 0-6 yaş grubu çocukların, dışarıda bulunan yakınlarına teslimi ve yakınlarından da annesine teslimi açık görüş suretiyle gerçekleştirilecek, böylelikle çocukların yıpranmaları önlenecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır	X
Kapalı ceza infaz kurumunda barındırılan çocukların ziyaretçileri ile tüm görüşmeleri “açık görüş” şeklinde yaptırılacaktır. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır	X
Çocuk hükümlü ve tutuklulara aile bireylerinin katılımıyla “aile görüşmesi” yapma imkânı getirilecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
3 Ay İçerisinde Gerçekleştirilmesi gereken Faaliyetler
Suç mağdurlarına yönelik destek hizmetlerinin etkin bir şekilde sunulması için ilgili kurumlar arasında işbirliği ve koordinasyon güçlendirilecektir. Açıklama: Uygulama da gözlem ve tespitlerimle işbirliği ve koordinasyon yapıldığı gözlenmiştir.	✓
Hâkim ve savcıların terfi sistemleri; hedef süreye uyum, kararların yeterli gerekçeyle yazılıp yazılmadığı, isabet oranı ve insan haklarına duyarlılık gibi objektif performans kriterleri çerçevesinde yeniden yapılandırılacaktır. Açıklama: Herhangi bir yasal düzenleme yapılmamıştır. Bununla birlikte 7 Eylül tarihli Resmi Gazete’de hakim ve savcıların terfi ve atamalarına esas olmak üzere ilke kararları alınmıştır. Bağlayıcı bir yasal düzenleme yapılmalıdır.	✓
Bilişim alanında işlenen suçlar ile dolandırıcılık suçları başta olmak üzere soruşturma aşamasında ortaya çıkan yetki uyuşmazlıklarının hızlı bir şekilde sonuçlandırılması amacıyla gerekli tedbirler alınacaktır.	✓
Mahkemelerin görev ve yetki uyuşmazlıklarına ilişkin sorunlar, makul sürede yargılanma hakkını temin etmek amacıyla giderilecektir.	X
İdari yargıda gerekçeli kararın otuz gün içinde yazılması kuralı getirilecektir.	✓
İş davalarında hâkimlerin dava konusuyla sınırlı olmak üzere Sosyal Güvenlik Kurumu’nun tüm kayıtlarına bilişim sistemi üzerinden erişebilmesi suretiyle davaların daha hızlı sonuçlandırılması sağlanacaktır.	X
İddianameler, makul sürede ve eksiksiz olarak hazırlanacak, mağdur ve müştekilere de tebliğ edilecektir. Açıklama: Uygulamada yer yer aksaklıklar olsa bile çoğunluk dosyalarda İHEP’e uygun hareket edilmiştir	✓
Danıştay’ın ilk derece mahkemesi sıfatıyla baktığı uyuşmazlıklarda UYAP üzerinden dava açılabilmesi, dilekçe ve belge gönderilebilmesi sağlanacaktır.	X
İdareye yapılan başvurularda idarenin cevap verme süresi 60 günden 30 güne indirilecektir.	✓
İstinaf kanun yolunda, aynı konulardaki karar farklılıklarını gidermek amacıyla yüksek mahkemelerin ilgili dairelerinin de katılımıyla düzenli toplantılar yapılacaktır.	X
Vergi suçunun her yıl için ayrı ayrı oluşması yerine tek suç kabul edilerek zincirleme suç hükümlerinin uygulanması sağlanacaktır.	X
Etkin pişmanlık hükümlerinin vergi suçları için de uygulanabilmesi sağlanacaktır.	X
Raporunu zamanında teslim etmeyen bilirkişiye yeni dosya verilmemesi sağlanacaktır.	X
Bilirkişilik faaliyetinin yürütülmesi ve bilirkişi raporunda yer alması gereken hususlara ilişkin olarak bilirkişilere verilen temel eğitim güçlendirilecektir.	X
Bilirkişiden istenecek hususların somutlaştırılmasına yönelik UYAP sistemine entegre Bilirkişi Görevlendirme Rehberi hazırlanacaktır.	✓
Hükümlü ve tutukluların mektuplarına, avukatları ile yazışmalarına, süreli ve süresiz yayınlara erişimlerine ilişkin uygulamadan kaynaklı sorunlar giderilecektir.	X
Ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlü ve tutuklulara kendi dini bayramlarında açık görüş ve görüntülü görüşme gibi ilave imkânlar sağlanacaktır.	X
Sulh ceza hâkimliklerinin tutuklama ve diğer koruma tedbirlerine ilişkin kararlarına karşı dikey itiraz usulü getirilecektir.	✓
Sulh ceza hâkimliklerinin, idari yaptırım kararlarına karşı yapılan başvurularda ihtisaslaşmaları sağlanacaktır.	X
Kişi özgürlüğü ve güvenliği ile ilgili mevzuat ölçülülük ve orantılılık ilkeleri çerçevesinde gözden geçirilecek ve analiz raporu hazırlanacaktır.	X
“Tutuklamada ölçülülük ve orantılılık” ilkeleri doğrultusunda, katalog suçların kapsamı daraltılacaktır.	X
Tutuklama nedeni olarak düzenlenen katalog suçlar bakımından da “somut delile dayanma şartı” getirilerek tutuklamanın istisna olduğuna ilişkin ilke güçlendirilecektir.	✓
Müdafiyle görüşme hakkını kısıtlayan kanun hükümleri gözden geçirilecektir.	X
Yetkisizlik, görevsizlik ve merci tayini gibi durumlarda tutukluluğa itiraz ve gözden geçirmeye ilişkin uygulamadan kaynaklı mağduriyet ve belirsizlikler giderilecektir.	X
Adli kontrol tedbiri belirli aralıklarla incelenecek, tedbirlere üst süre sınırı getirilmesi ile imza yükümlülüğünün teknolojik imkânlar kullanılarak yerine getirilmesi gibi yenilikler hayata geçirilecektir.	✓
“Konutu terk etmeme” adli kontrol tedbirinde geçen sürenin, sonuç cezanın infazından mahsubu sağlanacaktır.	✓
İfade alınıp serbest bırakılmak üzere verilen bir yakalama kararı kapsamında mesai saatleri dışında yakalanan kişiye, makul bir sürede adli makamlara başvurmayı taahhüt etmesi şartıyla serbest bırakılma imkânı getirilecektir.	✓
İfade alma işlemlerinin mesai saatleri dışında yapılamaması nedeniyle yakalama kararlarının infazından kaynaklanan mağduriyetleri gidermek için, bu işlemlerin adliyelerde 7 gün 24 saat esasıyla yapılması sağlanacaktır.	X
İddianame ile tanık ve müştekiler hakkında çıkarılan zorla getirme kararları, ilgiliye telefonla bilgilendirme mesajı yoluyla da bildirilecektir.	✓
Eşe karşı işlenen suçlarla ilgili kanunda öngörülen cezayı artıran sebepler, boşanmış eşi de kapsayacak şekilde genişletilecektir.	✓
Tek taraflı ısrarlı takip fiilleri ayrı bir suç olarak düzenlenecek ve böylelikle mağdurlara sağlanan güvence artırılacaktır.	X
Suçla veya dava konusu olayla ilgisi bulunmayan özel hayata ilişkin hususların yargısal işlem ya da kararlara yansımaması ve kamuoyuna açıklanmaması için gereken tedbirler alınacaktır.	✓
İletişimin tespiti ve dinlenmesi şeklindeki koruma tedbiriyle elde edilen kayıtların beraat kararı verilmesi halinde de yok edilmesi sağlanacaktır.	✓
Hükümlülerin cezalarının mümkün olduğu ölçüde ailelerinin kolaylıkla ulaşabileceği yerlerde infaz edilmesi ve bu suretle aile bağlarını sürdürmeleri sağlanacaktır.	X
Çocukların eğitim durumları dikkate alınarak ceza infaz kurumlarında hafta sonları da görüş yapma imkânı sağlamak amacıyla mevzuat düzenlemesi yapılacaktır.	X
Çocuklar hakkındaki davalar ile istinaf ve temyiz incelemelerinin öncelikli olarak görülmesi sağlanacaktır.	X
Hâkim ve savcılar ile kamu görevlileri için sosyal medya etik ilkeleri, “tarafsızlık” anlayışı esas alınarak belirlenecektir.	X
Hâkim ve savcı adayları ile avukat stajyerlerine Anayasa Mahkemesi’nde staj imkânı sağlanacaktır.	✓
Hukuk fakültelerinin kontenjanları daha nitelikli eğitim verilmesini sağlayacak düzeyde tutulacaktır.	X
Hukuk fakültesi dekanları sadece hukuk fakültesi mezunu akademisyenler arasından belirlenecektir.	X
6 Ay İçerisinde Gerçekleştirilmesi gereken Faaliyetler 29 Nisan 2021 Tarihi itibariyle yayımlanan İnsan Hakları Eylem Planı ilk 6 aylık süre bitimi Ekim 2021 in sonuna denk gelmektedir.
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’ndan kurumlara gönderilen talep, değerlendirme ve tespitlerin hızlı ve etkin biçimde karşılanması sağlanacaktır Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Kamu Denetçiliği Kurumu ile Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu kararları kişisel verilerin korunması suretiyle kamuoyunun erişimine açılacaktır.	✓
Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İzleme Kurulları’nın etkinliğini artırmak amacıyla, kadın temsili de dikkate alınarak yapısı gözden geçirilecek, bu kurullara adliye, nakil aracı ve hastane gibi kurum dışındaki tutulma yerleri ve koşullarını da inceme yetkisi verilecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İzleme Kurulları’nın hazırladığı dönemsel raporlar, Kamu Denetçiliği Kurumu, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu ve ilgili infaz hâkimliğine de gönderilecektir Açıklama: Hukuki düzenlemesi yapılmıştır.	✓
Adli süreçlerden psikolojik olarak daha çok etkileneceği değerlendirilen kırılgan kesimlerin iş ve işlemlerinde yardımcı olmak ve bu kişilere psiko-sosyal destek sağlamak üzere adliyelerde rehberlik hizmeti vermek amacıyla uzmanlar görevlendirilecektir.	✓
Yargılama süreçlerinde sık hâkim değişikliğini önlemek amacıyla hâkimlerin tayinlerine esas bölge sistemi yeniden düzenlenecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Bölge adliye ve bölge idare mahkemelerinde görev yapan hâkim ve savcıların talepleri veya haklarında bir disiplin soruşturması olmaması halinde belirli bir süre ilk derece mahkemelerine atanmayacaklarına ilişkin teminat getirilecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Adalet Bakanı’nın, hâkimleri başka bir yargı çevresinde geçici olarak yetkilendirebilmesine ilişkin hüküm kaldırılacaktır. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Hâkim ve savcılar için coğrafi teminat sağlanacak, hâkimlik teminatı güçlendirilecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Hâkim ve savcıların disiplin soruşturmalarında vekilin hukuki yardımından faydalanmaları açıkça düzenlenecek, savunma ve zamanaşımı süreleri konusundaki usulî güvenceler artırılacaktır. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Hâkim ve savcıların görevlerini daha iyi bir şekilde icra edebilmeleri ve yargının tarafsızlığının tahkim edilebilmesi için objektif kriterler çerçevesinde teftiş sisteminin etkinliği artırılacaktır. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Spor tahkim kurullarının yapısı ve işleyişi AİHM kararları da dikkate alınarak yeniden düzenlenecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Yargılamanın sürüncemede bırakılması ve gerekçesizlik nedenlerine dayalı istinaf ve temyiz süreçlerindeki tespitlerin terfi ve disiplin incelemelerinde dikkate alınmak üzere Hâkimler ve Savcılar Kurulu’na bildirilmesi sağlanacaktır. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
İstinaf ceza dairelerine, kararların açıkça gerekçesiz olması ve savunma hakkının kısıtlanması halleri bakımından da bozma yetkisi tanınacaktır Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Suç ve cezaların şahsiliği ile masumiyet karinesinin esas olmasına ilişkin temel ilkeler adli ve idari iş ve işlemlerde etkin bir şekilde uygulanacaktır. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Yargılamaların hızlı sonuçlandırılması ve vatandaşların mağduriyetlerinin engellenmesi amacıyla hedef süre uygulaması istinaf yargılamalarını ve Adli Tıp Kurumu işlemlerini de kapsayacak şekilde yaygınlaştırılacaktır. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Şüpheli ve sanığın yaptığı teşhis ve katıldığı yer gösterme işlemlerinin zorunlu müdafi huzurunda yapılmasına ilişkin uygulamadan kaynaklı sorunlar giderilecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Bozma kararı verilen dosyaların, öncelikle ve ivedilikle görülmesi sağlanacaktır. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
İdari davalarda dosyaya sonradan giren bilgi ve belgelerin taraflara tebliği zorunlu hale getirilecektir Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
İdari yargılamada muhtemel hak kayıplarının önlenebilmesi için, davanın ilgili kişilere ihbarına ilişkin uygulamadan kaynaklı aksaklıklar giderilecek ve davaya katılan kişilerin tek başına kanun yoluna başvurabilmesi sağlanacaktır. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Avukatların, takip ettikleri işlerde, mevzuata uygun olarak “aslı gibidir” şeklinde tasdik ettikleri belgelerin, adli ve idari merciler tarafından işlemlere esas alınması sağlanacaktır Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Müdafinin dosya inceleme yetkisine yönelik olarak belli suçlar için verilebilen kısıtlama kararına üst süre sınırı getirilecek, müdafi veya vekilin soruşturma dosyasını incelemesine ilişkin usul ve esaslar belirlenecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Adli yardım hizmeti sunan avukatlara ilişkin Türkiye Barolar Birliği tarafından performans kriterleri belirlenecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Zorunlu müdafi ve vekillik hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar belirlenecek, buna göre müdafi ve vekil listeleri yıllık olarak güncellenecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Bir mesleği icra ederken aynı zamanda avukatlık stajı yapılabilmesine imkân sağlanacaktır Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
“E- duruşma” uygulaması yaygınlaştırılacak, tüm hukuk mahkemelerindeki duruşmalara bu uygulama üzerinden katılım imkânı sağlanacaktır. Açıklama: İlgili yönetmelik le beraber uygulanması yaygınlaştırılmıştır ve yaygınlaştırılması devam etmektedir.	✓
Engelliler, yaşlılar ve yatağa bağımlı hastalara ilişkin adli süreçlerin adliyelere gelmelerine gerek duyulmaksızın bulundukları yerlerden doğrudan ya da görüntülü iletişim teknolojileri kullanılarak yürütülmesi sağlanacaktır. Açıklama: Uygulanmasına başlanmış ve yaygınlaştırılması umulmaktadır.	✓
Vatandaş dostu adliye anlayışının geliştirilmesi için, adliyelerde “Halkla İlişkiler Büroları” oluşturulacak ve ön bürolar ile danışma masaları yaygınlaştırılacaktır Açıklama: Uygulanmasına başlanmıştır.	✓
Mevzuat düzenlemelerinin şeffaf ve katılımcı bir anlayışla, paydaşların görüşleri alınarak hazırlanması amacıyla Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkındaki Yönetmelik, yeniden düzenlenecektir. İkincil düzenlemelerin kaliteli bir şekilde ve vakit geçirmeksizin yapılması temin edilecektir Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Kamu hizmetlerinin sunumunda uyulacak usul ve esaslara ilişkin mevzuat düzenlemesi yapılacaktır. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Şeffaflığın artırılması ve yolsuzlukla mücadelenin daha da güçlendirilmesine ilişkin Strateji Belgesi güncellenecek ve uygulanması etkin bir şekilde takip edilecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Uluslararası yatırımcılar ve yabancı kişilere, hakları ile Türk hukuk sistemini anlatan yazılı ve görsel materyaller kendi dillerinde hazırlanarak erişimlerine sunulacaktır. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Zaman ve emek kaybının önlenmesi amacıyla noterlik işlemlerinde dijital dönüşüm hızlandırılacak, ayrıca bu işlemlerde sahteciliği tamamen ortadan kaldıracak olan Elektronik Kimlik Doğrulama Sistemi uygulamaya konulacaktır Açıklama: Pilot uygulama olarak başlatılmıştır. Yaygınlaştırılması umulmaktadır	✓
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması ve cezaların ertelenmesine ilişkin hükümler, bir bütün olarak ele alınacak ve ceza adaletinin geliştirilmesi amacıyla yeniden düzenlenecektir Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Yargıtay ve Danıştay üyeliğine seçilebilmek için en az 45 yaş ile birinci sınıf olmanın yanı sıra belli bir kıdem şartı getirilecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
İlk derece ve istinaf mahkemelerinde Cumhuriyet başsavcılığı, adalet komisyonu başkanlığı, ağır ceza, ticaret ve idare mahkemeleri başkanlığı gibi görevlere atanabilmek için asgari mesleki kıdem şartı getirilecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Yargı mensuplarının bilgilerinin güncelliğini ve mesleki gelişimlerini sağlamak amacıyla sürekli ve zorunlu eğitim modeline geçilecektir Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Hâkim ve savcıların mesleğe hazırlık döneminin daha etkin hale getirilmesi ve mesleki tecrübenin artırılması için hâkim ve savcı yardımcılığı müessesesi ihdas edilecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Hâkimlik, savcılık, avukatlık ve noterlik mesleklerine girebilmek için getirilen baraj sınavının (hukuk mesleklerine giriş sınavı) etkin biçimde uygulanmasına yönelik hazırlıklar tamamlanacaktır. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Hâkim ve savcı adaylığı döneminde adliye stajları “Staj Eğitim Merkezi” olarak belirlenen adliyelerde yapılacaktır. Açıklama: Uygulanmasına Başlanmıştır.	✓
Hâkim ve savcı adaylarının mesleğe giriş sürecinde iletişim becerileri ve stres yönetimine ilişkin kabiliyetleri de dikkate alınacaktır. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamadığı gibi iletişim becerileri ve stres yönetimine ilişkin kabiliyetleri nasıl tespit edilecektir.	X
Finans, sendika, imar ve kamulaştırma gibi alanlar ile vergi ve bilişim suçları bakımından ihtisas mahkemeleri belirlenecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Hâkimlerin adli yargıda ceza veya hukuk, idari yargıda idare veya vergi hâkimi olarak görevlerini sürdürmeleri ve ihtisaslaşmaları sağlanacaktır Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
İlk defa ihtisas mahkemelerine atanan hâkimlere göreve başlamadan önce ihtisas alanıyla ilgili eğitim verilecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Başta kadastro mahkemeleri olmak üzere, hâkimlerin ihtisas mahkemelerinde çalışma süreleri, davaların tamamlanma durumu da dikkate alınarak tespit edilecek, tayin olunacak yeni görev yerleri ise dosyaların bitirilme ve isabet oranına göre belirlenecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Çözümü uzmanlık gerektiren uyuşmazlıkların ihtisaslaşmış hâkimler eliyle ve daha hızlı bir şekilde sonuçlandırılması amacıyla il merkezlerinde bulunan ihtisas mahkemelerinde görülmesi sağlanacaktır. Açıklama: Uygulanmasına Başlanmıştır.	✓
Ticari hayatın yoğun olduğu il ve ilçelerde ticaret mahkemeleri ile fikri ve sınai haklar mahkemeleri kurulacaktır. Açıklama: Mevcut mevzuat düzenlemesiyle kurulabilir.	✓
Bilirkişiyi görevlendirme sürecinde kanunun aradığı şartlara gösterilen hassasiyet hâkim ve savcıların terfi ve teftişlerinde özellikle dikkate alınacak, buna ilişkin uygulama rehberi hazırlanacaktır. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Profesör ve doçent unvanına sahip kişilerin, bilirkişilik yapmalarını teşvik etmek amacıyla bilirkişilik temel eğitiminden muaf tutulmaları sağlanacaktır. Açıklama: Uygulanmasına Başlanmıştır.	✓
Hangi dine mensup olursa olsun kamu ve özel sektör çalışanları ile öğrencilere, kendi dini bayramlarında izinli sayılma imkânı getirilecektir Açıklama: Uygulaması özel sektör çalışan ve öğrencilerinde görülmektedir.	✓
Sulh ceza hâkimliğine yapılacak yetkilendirmelerde asgari kıdem şartı getirilecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Ceza infaz kurumlarına kabul sırasında alınan hekim raporlarında standart sağlanmasına yönelik çalışmalar yapılacaktır. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Suça ilişkin delillerin daha iyi değerlendirilebilmesi ve maddi gerçeğe ulaşılabilmesi için Adli Tıp Kurumu uzmanlarına kişisel verilerin korunması suretiyle ilgililerin geçmiş dönem tıbbi kayıtlarına erişim imkânı getirilecektir. Açıklama: Mevzuat açısından herhangi bir düzenlemeye rastlanılmamıştır. Uygulanması açısından yapılan araştırmada herhangi bir bilgiye rastlanılmamıştır.	X
Cinsel saldırı mağduru kadınların ikincil örselenmelerini önlemek amacıyla hastanelerde oluşturulan özel merkezler/kadın destek birimleri yaygınlaştırılacaktır. Açıklama: Yapılan araştırmada uygulanan hastane görülmemektedir.	X
Şiddet mağduru kadınların hak arama yollarını etkin bir şekilde kullanabilmeleri için Ceza Muhakemesi Kanunu 234’üncü maddesi uyarınca avukat görevlendirilmesi imkânı getirilecek, adli yardım hizmetlerinden yararlanma koşulları kolaylaştırılacaktır.	✓
Aile içi şiddet ve kadına karşı şiddetten kaynaklanan suçların etkin bir şekilde soruşturulması amacıyla kurulan özel soruşturma büroları ülke genelinde yaygınlaştırılacaktır. Açıklama: Uygulanmasına Başlanmıştır.	✓
Kişinin onur ve haysiyetine, özel hayatının gizliliğine karşı işlenen fiiller ile iftira ve suç uydurma suçlarının daha etkin bir şekilde soruşturulması sağlanacaktır. Açıklama: Uygulanmasına Başlanmıştır.	✓
Hükümlü ve tutukluların açık görüş süreleri uzatılacaktır. Açıklama: Hukuki düzenlemesi yapılmıştır	✓
Doktor, pedagog, psikolog, sosyolog, sosyal çalışmacı gibi uzman personelin, ceza infaz kurumlarında çalışmalarının teşvik edilmesine yönelik tedbirler alınacak ve sayıları artırılacaktır. Açıklama: Uygulaması görülse bile İHEP kapsamında İHEP amacına uygun tedbirler alınmamaktadır.	X
Haczedilen malın en üst bedelden satılarak alacaklının alacağına kavuşması ve borçlunun mevcut borcundan kurtulmasını sağlamak amacıyla icra satışlarının tüm aşamaları elektronik ortamda gerçekleştirilecektir.	✓
Alacaklıların menfaati de gözetilmek suretiyle borçluya haczedilen malını satma imkânı getirilecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
İcra takip sürecinde taraflara yansıyan maliyetlerin azaltılması için ihaleye katılım teminat oranı, muhafaza ücretleri ve diğer masraflar azaltılacaktır. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Organize bir şekilde ve kötü niyetli olarak ihalenin feshi davası açılmasını ve bu suretle takibin tarafları ile ihale alıcısını mağdur eden uygulamaları ortadan kaldırmak amacıyla gerekli tedbirler alınacaktır. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
İhalenin feshi davasında talebin reddi halinde hükmolunacak para cezası ölçülülük ilkesi dikkate alınarak yeniden düzenlenecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Ceza yargılamasında müsadereye ilişkin mevzuattan ve uygulamadan kaynaklanan sorunlara yönelik usulî güvenceler güçlendirilecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Tapu siciline idareler tarafından konulan kamusal kısıtlamalar, elektronik ortamda malik ve ilgililerin bilgi ve erişimine sunulacaktır. Açıklama: Uygulamada gerçekleştiğine dair araştırmada bir sonuç alınamamıştır.	X
Çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına ilişkin hükümler, çocuğun psikolojisi ve yüksek yararı dikkate alınarak gözden geçirilecektir Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Çocuk mahkemelerindeki duruşma salonları, çocuk dostu olacak şekilde tasarlanacak, duruşmalara hâkim, savcı ve avukatların cübbe giymeksizin katılımına imkân sağlanacaktır. Açıklama: Tam anlamıyla olmasa da uygulanmasına başlanmıştır.	X
Adli süreçlerde çocukların beden muayenesi, “Avrupa Konseyi Çocuk Dostu Adalete İlişkin Rehber” ilkeleri ile çocuğun talebi veya uzman görüşü dikkate alınarak bir refakatçi huzurunda yapılacaktır. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Beraberinde 0-6 yaş grubu çocuğu bulunan anneler bakımından cezanın infazı, anne-çocuk ünitesi adı verilen ve bu maksatla özel tasarlanmış yerlerde yerine getirilecektir. Açıklama: Hukuki düzenlemesi yapılmıştır.	✓
Tahliye olan kimsesiz çocuklar Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’ne bildirilecek ve bu çocuklar hakkında gerekli koruyucu tedbirler alınacaktır. Açıklama: Hukuki düzenlemesi yapılmıştır.	✓
Denetimli serbestlik müdürlüklerinde çocuk büroları kurulacak ve suça sürüklenen çocuklar adli süreçlerin her aşamasında bu bürolar tarafından takip edilecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Birleşmiş Milletler 2030 Gençlik Stratejisi’nin etkin bir şekilde uygulanması hedefine de katkıda bulunmak üzere İstanbul’da bir Birleşmiş Milletler Gençlik Merkezi kurulmasına yönelik çalışmalara hız verilecektir. Açıklama: Birleşmiş milletler Gençlik Merkezi kurulmasına yönelik çalışmalara hız verilmemiştir	X
Engellilik derecesi belli düzeydeki öğrenciler, Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlı yurtlarda ücretsiz barındırılacaktır. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Yabancılara yönelik hazırlanan şüpheli, sanık ve mağdur hakları formları yaygın dillere tercüme edilecek ve bu formların ilgililere verilmesi sağlanacaktır. Açıklama: Uygulanmasına rastlanılmamıştır	X
İnsan ticaretine ilişkin suç ve cezalar, Avrupa Konseyi İnsan Ticaretine Karşı Eylem Sözleşmesi ve GRETA tavsiyeleri dikkate alınarak gözden geçirilecektir. Açıklama: Uygulanmasına rastlanılmamıştır	X
Hayvanlara iyi ve uygun muamele edilmesini ve hayvanların korunmalarını temin etmek amacıyla onları mal olarak değil can olarak gören bir anlayışla mevzuat düzenlemesi yapılacaktır. Açıklama: Hukuki düzenlemesi yapılmıştır.	✓
Toplumsal huzuru bozan, genel güvenliğe ve trafik güvenliğine yönelik suçlarla etkili bir şekilde mücadele edilecektir. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Uyuşturucu kullanımından dolayı haklarında ilk kez denetimli serbestlik kararı verilenlerin tedavi ve rehabilitasyonlarının ara kontrollerle izleneceği, beş yıl süreli “bağımlılık takip modeli” oluşturulacaktır. Açıklama: Herhangi bir düzenleme yapılamamıştır.	X
Yargının milletimize taahhüdü olan Türk Yargı Etiği Bildirgesi’nin uygulanırlığı ile adliyelerde bilinirliği ve görünürlüğü artırılacaktır. Açıklama: Herhangi farkındalık yaratılmamıştır.	X
İnsan hakları odaklı yönetim ve uygulama örnekleri teşvik edilecek, insan haklarına duyarlı çalışmalarıyla emsallerine göre daha gayretli olan kamu görevlilerinin ödüllendirilmesine ilişkin usul ve esaslar belirlenecektir. Açıklama: Bir çalışma yapılmamıştır	X
İnsan hakları dersi, hukuk fakültelerinde zorunlu hale gelecek, ilgili diğer fakültelerin ders kataloglarında da yer alacaktır.	X
Kamu Personeli Seçme Sınavı, Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı, Hâkim ve Savcı Adaylığı Sınavı gibi sınavlarda, adayların insan hakları hukuku alanındaki bilgileri de ölçülecektir.	X
Hukuk fakültelerine girişte uygulanan 125 bin başarı sıralaması şartı önümüzdeki yıl 100 bine yükseltilecek, süreç içerisinde bu başarı sıralaması şartı kalite odaklı daha da iyileştirilecektir.	✓