Türk lirası dolar karşısında en fazla değer kaybeden para
Türk lirası dolar karşısında en fazla değer kaybeden para 2017 yılında Türk parası dünyadaki para birimleri arasında dolar karşısında en çok değer kaybeden ülke oldu. Eylül ayından bu yana yaşanan değer kaybı yüzde 17’lere ulaşırken, uzmanlar bu durum için ‘adı telaffuz edilmeyen devalüasyon’ ifadesini kullanıyor. Türk lirası dolar karşısında en fazla değer kaybeden para detaylar haberimizde…
Türk lirası dolar karşısında en fazla değer kaybeden para
Türk Lirası Eylül ayından bu yana dolar, Euro ve sterlin karşısında değer kaydediyor. Dolar/TL kuru, Çarşamba sabahı 3,98 liraya çıkarak rekor tazeledi.
Böylece Türk Lirası, ABD Doları karşısında Eylül başından bu yana yüzde 17’lik bir düşüş kaydetti.
Dünya paralarının Dolar karşısındaki performansı
Reuters’in 2017 yılı içinde para birimlerinin dolara karşı performansını gösteren grafiğinde, Türk Lirası dolar karşısında en fazla değer kaybeden para birimi oldu.
Ukrayna, Romanya, Macaristan, Çekya, Rusya, Mısır gibi pek çok ülke parası 2017 yılında dolar karşısında değer kazanırken, Brezilya, Kolombiya, Endonezya, Nijerya, Kenya, Yeni Zelanda ve Arjantin gibi ülke paraları yanı sıra Türk Lirası da dolar karşısında değer kaybetti.
Dolar karşısında değer kaybeden ülkeler arasında en çok değer kaybeden para ise Türk lirası oldu.
Türk lirası 10 yıldır değer kaybediyor, bunun adı telaffuz edilmese de devalüasyon
Tabloyu Cumhuriyet’e yorumlayan ekonomistler “adı telaffuz edilmeyen devalüasyon” ifadesini kullanıyor.
Serbest kur rejimi uygulanan ülkelerde kurdaki oynaklığa devalüasyon denmediğine dikkat çeken ekonomistler, “Ancak sonuçta yaşanan -adı telaffuz edilmese bile- devalüasyon veya revalüasyondur. Türk lirası için devalüasyon yeni başlamış bir şey değil. Türk Lirası ABD dolarına karşı Ağustos 2008’den bu yana değer kaybediyor. Son günlerde yaşadığımız kurdaki sert yükseliş elbette herkesi tedirgin ediyor ama TL’nin değer kaybı ana resimde neredeyse 10 yıldır devam ediyor. Sadece bu değer kaybı süreci ara ara hızlanıyor ve son günlerde yaşadığımız dönem de bu hızlanma dönemlerinden biri.” diyor.
TL’nin değer kaybı fakirleşme demektir
TL’deki aşırı değer kaybını uzmanlar şöyle yorumladı:
“TL’nin değer kaybı toplumun her kesimini etkiler. Bu etkilenmeyi en hafif anlamda enflasyonun yükselmesiyle gördük, görüyoruz. TL’nin değer kaybı, yükselen enflasyon fakirleşme demektir. Reel anlamda alım gücünüzün azalması demektir. Geliriniz aynı oranda yükselmiyorsa 1 yıl önce gelirinizle aldığınız ürünleri-hizmeti v.s. alamamak ya da daha yüksek bedelle almak demektir.”
Vatandaş elde rekor düzeyde dolar tuttu
Dolar-TL kurunun 3.40’ları gördüğü dönemde ‘Vatandaş dolar bozdur’ kampanyalarına rağmen vatandaşın dolardan vazgeçmediğine dikkat çeken ekonomistler “TL’nin hızlı değer kaybı toplumda kriz olarak algılanıyor, ‘bir şeyler ters gidiyor’ düşüncesi kuvvetleniyor. Ama başka bir açıdan baktığınızda, bankalardaki döviz tevdiat hesaplarını incelediğinizde Türkiye’deki tasarruf sahiplerinin rekor düzeyde döviz tuttuğunu görüyorsunuz. Yani halk bu zorlu döneme hazırlıklı.” diyor.
TL’deki aşırı değer kaybının olabilecek diğer sonuçları ise şöyle sıralanıyor:
Merkez bankası faiz yükseltebilir
Eğer Merkez Bankası kurdaki oynaklıktan sert yükselişten, gelecekte enflasyonu yükseltecek bir etki dolayısıyla endişe ediyorsa faizi yükselmek durumunda kalacaktır. Yükselen enflasyon için, değer kaybeden TL için faiz yükseltme silahını kullanabilir. Döviz borcunuz yoksa sorun yok. Döviz borcunuz var ve bunu herhangi bir enstrümanla hedge etmemişseniz işiniz çok zor. Ama TL borcunuz varsa veya borçlanmayı düşünüyorsanız gelecekte daha yüksek faizle borçlanmak zorunda kalabilirsiniz.
TL’deki değer kaybı sürer mi?
Uluslararası ilişkilerde yükselen tansiyon, azalmayan cari açık yani üst üste gelen ekonomik ve siyasi sebepler TL’ye değer kaybettirdiyse yine o kaynaklardan gelecek haberlerle değer kazanabilir.
İç ve dış borca etkisi
Kamu, özel toplam borçluluk açısından bakarsanız, her ay yaklaşık 15 milyar dolar döviz girişine ihtiyacı olan ülkede, bu finansmanı çekme koşulları zorlaşıyor ve bu arada kur yükseliyorsa çok ciddi bir yük biniyor demektir. Kamu yönetimi bu durumu hafifletmek için tedbirler alıyor ancak bu tedbirlerin ne kadar etkili olacağını kestirmek güç.
